Bronşit

Dr. Öğr. Üyesi Nevhiz GÜNDOĞDU

SANKO Üniversitesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı

SANKO Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğr. Üyesi 

Bronşit en sık görülen kış hastalıklarından biridir. Sigara tüketimi, enfeksiyonlar, hava kirliliği, tekrarlayan soğuk algınlığı gibi olumsuz etkenlerin tetiklemesiyle ortaya çıkan bronşitte teşhis ve tedavi büyük önem taşır.

Bronşit akciğerlere giden havayollarının iç yüzündeki zarın iltihaplanmasıyla ortaya çıkkar, akut ve kronik olmak üzere iki çeşittir.

 Akut bronşit, bronşların sınırlı yangısı olarak tanımlanır, öksürük ve balgam akut bronşitin en önemli klinik belirtileridir.

Öksürük uzun sürer

Genellikle üst solunum yolu enfeksiyonunu takiben başlayan akut bronşitle üst solunum yolu enfeksiyonunu birbirinden ayıran en belirgin fark akut bronşitte öksürüğün 5 günden fazla sürmesidir.

Akut bronşit etkenleri, üst solunum yolu enfeksiyonuna da yol açan virüslerdir. İnfluenza A ve B, parainfluenza, coronavirüs (tip1-3), rhinovirüs, respiratuar sinsisyal virüs ve insan sık karşılaşılan etkenlerdir.

Tanı önemlidir

Akut bronşit tanısında zatürre, KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) alevlenmeleri, astma ve geniz akıntısı sendromları göz ardı edilmemelidir.

Akut bronşiti olan hastaların çoğunda hastalık hakkında bilgilendirme ve semptomatik tedavi yeterlidir, ileri tetkik gerekmez. Ancak hastada çarpıntı, hızlı soluk alma, ateş ve zatürre düşündüren semptomlar varsa akciğer grafisi istenebilir. Ayrıca 75 yaş ve üstü olgularda normal fizik muayene bulgusu olanlarda dahi zatüree ekarte edilemez. Bu yaş grubunda akut bronşit saptanan olgularda rutin akciğer grafisi gerekir.

Sigara bırakılmalı

Sigara kullanımı bronşite yol açan en önemli etkenlerden biridir. Bronşitte yapılacak ilk iş eğer içiliyorsa sigarayı bırakıp istirahat etmektir. Kronik bronşitte; havayollarını yağlayan bezler büyümüş, iç yüzlerinde bulunan tüyler görevini yapamaz olmuştur. Kronik bronşitte başka bir hastalığa bağlanamayan birbirini izleyen en az iki yıl boyunca her yıl en az üç ay devam eden öksürük ve balgam görülür.

Kronik bronşit aniden ortaya çıkan bir hastalık değildir. Soğuk algınlığı tedavisi sonrası, hasta öksürmeye devam eder ve birkaç hafta boyunca büyük miktarlarda balgam çıkarmayı sürdürür. Kronik bronşit hastalarının büyük bir çoğunluğu sigara kullanıcıları olduğundan, bu öksürükler sigara öksürüğü olarak algılanabilir. Zaman ilerledikçe, öksürük ve balgam çıkarma her soğuk algınlığından sonra daha da artar ve kısa sürede bu belirtiler yıl boyunca görülür hale gelir.

Kirli havadan uzak durulmalı

Sigara kullanımı kronik bronşitin en çok karşılaşılan nedenidir. Sigara kullanmayanlarda hastalığın nedenleri arasında; hava kirliliği, endüstriyel toz ve kül, kronik astım, kistik fibroz, kronik akciğer enfeksiyonları vardır. Kronik bronşitte tozlu ve kirli havadan mümkün olduğunca uzak durulmalı, sağlıklı beslenmeye özen göstermeli ve soğuk algınlığına karşı dikkatli olunmalıdır.

Tedavi şart

Bronşit mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Doktor önerisi ile takip edilen hastalığın tedavisinde solunum yollarını genişletici ve balgam söktürücü ilaçların yanında, iltihap giderici ilaç ve antibiyotikler kullanılabilir.  Mutlaka tedavi edilmelidir.